Tag: Poetry Thoughts

An effective poem must be able to catch the reader’s attention from beginning to end.

ထိေရာက္တဲ့ကဗ်ာဟာ အစကေနအဆုံးအထိ ဖတ္သူရဲ႕အာ႐ုံကိုဆြဲထားႏိုင္ရမယ္။ တစ္နည္းအားျဖင့္ ဖတ္သူရဲ႕အာ႐ုံစိုက္မႈကို ဖမ္းထားႏိုင္ရမယ္တဲ့။

ကိုေအာင္ခ်ိမ့္လည္းေျပာဘူးပါတယ္၊ကဗ်ာပုဒ္ေပၚ ဖတ္သူဟာ စိတ္ဝင္စားေနရမယ္တဲ့။

ဟုတ္ပါၿပီတဲ့၊ ဖတ္သူရဲ႕ အာ႐ုံစိုက္မႈ attention ကို ေတာက္ေလွ်ာက္ရယူဖို႔ သူ႕စူးစမ္းသိ႐ွိလိုမႈ curiosity ကိုအ႐ွိန္မပ်က္ ႏိႈးဆြေနဖို႔လိုပါတယ္။ အေၾကာင္းအရာ (ကဗ်ာတစ္ပုဒ္မွာ အေၾကာင္းအရာတစ္ခုမက ပါႏိုင္ပါတယ္၊ အထူးသျဖင့္ အေပၚယံ ယုတၱိခ်ိတ္ဆက္မႈမဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြပါ႐ွိတတ္တဲ့ associative မ်ိဳး/ဟန္)၊ တြဲစပ္ဖြဲ႕ႏြဲ႕ပုံ၊ စကားလုံး (မတူကြဲျပားနယ္ပယ္/မ်ား)၊ ဆန္းျပားနိမိတ္ပုံ၊ အလွည့္အေျပာင္း၊ အပိတ္။ ဒါေတြအားလုံးဟာ အာ႐ုံဖမ္းနည္းေတြထဲမွာပါဝင္ၾကပါတယ္။ (မိမိႏွစ္သက္တဲ့ ဒီဘက္ပိုင္း ေခတ္ၿပိဳင္ကဗ်ာေတြနဲ႔ စိစစ္ၾကည့္လို႔ရပါတယ္)။

အာ႐ုံစိုက္တယ္ဆိုတာ အာ႐ုံကိုျမႇင့္ထားတာပါ။ အာ႐ုံျမင့္ေနသမွ် အာ႐ုံစိုက္မႈဒီဂရီလည္းလိုက္ျမင့္ေနမွာပါ။ အာ႐ုံက်ရင္ အာ႐ုံစိုက္မႈလည္းက်သြားတတ္ပါတယ္။ သိၿပီး ၾကဳံၿပီး ႐ိုးအီဖန္တရာေတ ဆိုရင္ေတာ့ အာ႐ုံစိုက္မႈကိုမရ႐ွိႏိုင္ပါဘူး။ တစ္ဆက္တည္းအားျဖင့္ စိတ္ဝင္စားမႈလည္းေလ်ာ့က်သြားတတ္ပါတယ္။

အဲဒီမွာ အာ႐ုံျမင့္ကဗ်ာ နဲ႔ အာ႐ုံေလ်ာ့ကဗ်ာ ဆိုၿပီး ကြဲျပားမယ္ထင္ပါတယ္။ စိတ္ဝင္စားေအာင္ အာ႐ုံစြဲေဆာင္မႈမွမေပးႏိုင္တာ။ ဖတ္ၿပီး ‘ေၾသာ္..အင္း..ေအး..ေအး..’ေပါ့။
စြဲေဆာင္မႈမ႐ွိလို႔ စိတ္မဝင္စား၊ စိတ္မဝင္စားေတာ့ အာ႐ုံစိုက္မႈမ႐ွိ။

တစ္ခု႐ွိတာက အာ႐ုံပမ္းမႈ။ အာ႐ုံစိုက္ရတာမ်ားလာေတာ့ ပင္ပမ္းလာတာ။ အာ႐ုံပမ္းလာတာ။ ဆက္မဖတ္ခ်င္ေတာ့ဘူး။ ခဏျဖစ္ျဖစ္ခ်ထားလိုက္ရတာ။

အဲဒီေနရာမွာ အာ႐ုံေလ်ာ့မႈဟာ အက်ိဳး႐ွိလာတယ္။ အာ႐ုံကိုေျဖေလွ်ာ့ေပးမႈ။ ဟဲဗီးေတြတင္လာၿပီး အာ႐ုံမေညာင္းခင္ မပမ္းခင္မွာ ေပါ့ေပါ့ပါးပါးတစ္ေၾကာင္းနဲ႔ ေျဖေလွ်ာ့ေပးလိုက္တာ။
ဟဲဗီး(အာ႐ုံျမင့္) နဲ႔ ေပါ့ေပါ့ပါးပါး(အာ႐ုံေလွ်ာ့/ေလ်ာ့) ေအာ္လ္တာေန႔တ္ လုပ္ရတာ။

အဲသလိုကဗ်ာမ်ိဳးေတြဟာ က်ေနာ္႕အတြက္ ပိုအရသာ႐ွိတယ္လို႔ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ ထင္မိပါတယ္။ ကဗ်ာပုဒ္တစ္ပုဒ္ထဲမွာ heavy နဲ႔ light ကိုကစားသြားတာ။

က်ေနာ္႕ ပုဂၢလိကခံစားမႈပါပဲလို႔ ထင္မိရင္လည္း မမွားပါ။

ဇယလ
၇ ဇြန္၊’၂၁

ကဗ်ာျဖစ္ျခင္း/မျဖစ္ျခင္း၊ ႀကိဳက္ျခင္း/မႀကိဳက္ျခင္း ဟာ ဖတ္သူရဲ႕ ကဗ်ာေတြ႕ၾကဳံခံစားမႈအႏုအရင့္နဲ႔ဆိုင္သလို ဖတ္သူရဲ႕ အစြဲအလမ္းေတြနဲ႔လည္း ဆိုင္တတ္ပါတယ္။

ကေလာင္နာမည္မေဖာ္ျပထားတဲ့ အေရးအသားတစ္ခုကို ကဗ်ာျဖစ္/မျဖစ္ဆုံးျဖတ္တဲ့အခါ ကဗ်ာမဟုတ္ဘူး/မျဖစ္ဘူး လို႔ သတ္မွတ္လိုက္ၿပီးမွ ကေလာင္နာမည္ဟာ ထင္ေပၚေၾကာ္ၾကားေလးစားရတဲ့ ကဗ်ာဆရာျဖစ္ေနရင္ ဆုံးျဖတ္သုံးသပ္ခ်က္ကို ျပန္ျပင္တတ္ၾကပါတယ္။

ကဗ်ာတစ္ပုဒ္ကို ႀကိဳက္ျခင္း/မႀကိဳက္ျခင္းကိစၥမွာလည္း ထို႔အတူပါပဲ။ ပုဂၢိဳလ္မင္လို႔ ကဗ်ာခင္တာလည္း ျဖစ္ႏိုင္၊ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ေျပာင္းျပန္လည္း ျဖစ္ႏိုင္/ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ပုဂၢိဳလ္ေရးအရျဖစ္ျဖစ္၊ အျခားအေၾကာင္းတရပ္ရပ္ေၾကာင့္ျဖစ္ျဖစ္၊ ကိုယ္မႀကိဳက္တဲ့သူရဲ႕ကဗ်ာကို ေကာင္းေနရင္ေတာင္ မႀကိဳက္ခ်င္ၾကပါဘူး။

ကဗ်ာပုဒ္နဲ႔ပတ္သက္လို႔ ဆုးျဖတ္သုံးသပ္ရာမွာ ဖတ္သူရဲ႕ ကဗ်ာနဲ႔ရင္းႏွီးမႈအဆင့္နဲ႔ ကဗ်ာဆရာနဲ႔ရင္းႏွီးမႈအဆင့္တို႔ အမ်ားႀကီး အေရာင္ဆိုးမႈသက္ေရာက္တတ္ပါတယ္။

ဒါကို socio-cognitive effect on judging poems သုေတသနစာတမ္းတစ္ခုမွာ ဖတ္လိုက္ရလို႔ ေဖာက္သည္ခ်လိုက္ပါတယ္။ ‘ဟင္၊ဒါကဗ်ာလား’ ကေန ‘ဟာ၊ဒီကဗ်ာေလးေကာင္းလိုက္တာ’ မွာ ဖတ္သူရဲ႕အစြဲအလမ္းလည္း ပါဝင္ပတ္သက္တတ္ပါေၾကာင္း။ ။

ဇယလ
၆ ဇြန္၊’၂၁