ေဟာင္ေကာင္ႏိုင္ငံတကာ ကဗ်ာညမ်ားပြဲေတာ္ ၂၀၁၃

International Poetry Nights Hong Kong (IPNHK) ပြဲေတာ္က်င္းပေရးဥကၠ႒ျဖစ္သူ ေဟာင္ေကာင္အေျခစိုက္တ႐ုတ္ ကဗ်ာဆရာ Bei Dao (ေဘဒါေအာ္၀္) (`ေပေတာက္´) ရဲ႕ ဖိတ္ၾကားမႈနဲ႔ ဒီပြဲေတာ္ကို ႏို၀င္ဘာ ၂၀၊ ၂၀၁၃ ကေန ႏို၀င္ဘာ ၂၄၊ ၂၀၁၃ အထိတက္ေရာက္ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီေဟာင္ေကာင္ႏိုင္ငံတကာ ကဗ်ာညမ်ားပြဲေတာ္ကို က်င္းပတာ ဒါနဲ႔ဆို သံုးၾကိမ္ေျမာက္ပဲရွိပါေသး တယ္။ ပထမဆံုးပြဲေတာ္ကို ၂၀၀၉ ၊  ဒုတိယပြဲေတာ္ကို ၂၀၁၁ နဲ႔ အခု တတိယပြဲေတာ္ကို ၂၀၁၃ မွာ က်င္းပတာျဖစ္ပါတယ္။

ဒီပြဲေတာ္က်င္းပဖို႔ ကမကထလုပ္သူကေတာ့ Bei Dao ျဖစ္ျပီး ပြဲေတာ္ျဖစ္ေျမာက္ေရးအတြက္ ပံ့ပိုးတဲ့အဖြဲ႕အစည္းေတြက ေတာ့ The Faculty of Arts at the Chinese University of Hong Kong, The Faculty of Arts at the Hong Kong Baptist University, The School of Humanities and Social Sciences at the HK University of Science and Technology, British Council (HK), Alliance Francaise(HK) Tramways Ltd., EU, နဲ႔ The Consulate General of Spain in Hong Kong တို႔ျဖစ္ၾကပါ သည္။ လူပုဂၢိဳလ္အားျဖင့္လည္း ပညာ၊ ဂုဏ္သိကၡာ ၊ ခ်မ္းသာၾကြယ္၀မႈအဆင့္အတန္းျမင့္ HK ျမိဳ႕မ်က္ႏွာဖံုးတို႔ပါ၀င္ၾကပါတယ္။ အထူး သျဖင့္ ေက်ာင္း ၊ ေကာလိပ္ ၊ တကၠသိုလ္ေတြမွာရွိၾကတဲ့ စာေပအႏုပညာဘာသာရပ္သင္႒ာနတို႔က ၾကီးမွဴးၾကတာျဖစ္ပါတယ္။

ယခင္ပြဲေတြမွာ ကမၻာေက်ာ္ကဗ်ာဆရာ/ဆရာမေတြျဖစ္ၾကတဲ့ Paul Muldoon (Ireland), Tanikawa Shuntaro (Japan) ၊ Tomaz Salamun (Slovenia) ၊ Arkadii Dragomoschchenko (Russia) ၊ C.D. Wright (USA) ၊ Eliot Weinberger (USA) တို႔လည္း ပါ၀င္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒီႏွစ္ ၂၀၁၃ ပြဲမွာေတာ့ Adonis (Syria) ၊ Dunia Mukhail (Iraq) ၊ Peter Minter (Australia) ၊ Raul Zurita (Chile) ၊ Jeffrey Yang (USA)၊ Aase Berg (Sweden) ၊ Lee Seong-Bok (South Korea) ၊ Un Siosan (Macau) ၊ Menna Elfyn (Wales) ၊ Natalia Chan (HK) ၊ Han Dong (China) ၊ Ye Mimi (Taiwan) ၊ Conchitina Cruz (Philippines) ၊ Olvido Garcia Valdez (Spain) ၊ Tim Lilburn (Canada) ၊ Tomaz Rozycky (Poland) ၊ Lan Lan (China) နဲ႔ ကၽြန္ေတာ္ Zeyar Lynn (Myanmar) စုစုေပါင္း ၁၈ ေယာက္ပါ၀င္တက္ေရာက္ခဲ့ၾကပါတယ္။

Bei Dao နဲ႔ ေတြ႕ေတြ႕ခ်င္းမွာပဲ ကၽြန္ေတာ့္ကိုဘာျဖစ္လို႔ဖိတ္တာလဲလို႔ ကၽြန္ေတာ္ေမးေတာ့ ‘You are well-known internationally’ `ခဗၤ်ားဟာ ႏိုင္ငံတကာမွာ နာမည္ရသူျဖစ္လို႔´လို႔ သူျပန္ေျဖေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ တကယ္အံ့ဩထိတ္လန္႔ခဲ့ရပါတယ္။ သူ႔ စကားလံုးက ၾကီးလြန္းလို႔ပါ။ ကၽြန္ေတာ့္စိတ္ထင္ေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တက္ေရာက္ခဲ့တဲ့ UK Parnassus International Poetry Festival (၂၀၁၂) ၊ Bangkok World Summit Literature Event (၂၀၁၂) ၊ PEN USA International Literature Event (၂၀၁၃) ၊ Singapore – Myanmar Poetry Event (၂၀၁၃) နဲ႔ Iowa Writing Program (IWP/USA) (၂၀၁၃) တို႔ေၾကာင့္ပဲ ကၽြန္ေတာ့္ကို ႏိုင္ငံတကာ ကဗ်ာအသိုင္းအ၀ိုင္းက သိလို႔ပဲျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ အံ့လည္းဩရပါတယ္၊ ဂုဏ္လည္းယူရပါတယ္၊ ၀မ္းလည္းသာရပါတယ္။ ျမန္မာေခတ္ျပိဳင္ကဗ်ာအေနအထားကို ကၽြန္ေတာ္ကမၻာကိုေျပာခြင့္နဲ႔ ကဗ်ာရြတ္ဖတ္ခြင့္ရလို႔ပါပဲ။

ကၽြန္ေတာ္တို႔ကို HK ျမိဳ႕မွာရွိတဲ့ အထင္ကရ ဟိုတလ္တစ္ခုျဖစ္တဲ့ Hyatt Regency HK at Sha Tin မွာ စရိတ္ျငိမ္းတည္းခို ခြင့္ေပးပါတယ္။ ေလယာဥ္စရိတ္လည္းအသြားအျပန္ေပးပါတယ္။ ဒီ့အျပင္ ကဗ်ာရြတ္ဖတ္ျခင္းနဲ႔ ေဆြးေႏြးပြဲမွာ ပါ၀င္ေဆြးေႏြးျခင္းတို႔ အတြက္ ဥာဏ္ပူေဇာ္ခ honorarium အျဖစ္ေဟာင္ေကာင္ေဒၚလာ ၈,၀၀၀/- ေပးပါတယ္။ ျမန္မာေငြနဲ႔ဆို က်ပ္တစ္ဆယ့္တစ္သိန္း ေလာက္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီ့အျပင္ ကၽြန္ေတာ္တို႔တစ္ဦးစီရဲ႕ ကဗ်ာေတြကို စာအုပ္တစ္အုပ္စီအျဖစ္ အခမဲ့ ပံုႏွိပ္ထုတ္ေ၀ေပးပါတယ္။

ပထမညမွာ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲနဲ႔ ညစာစားပြဲ တည္ခင္းပါတယ္။ China Club မွာျဖစ္ပါတယ္။ အေနာက္တိုင္း၀တ္စံုျပည့္နဲ႔ တက္ေရာက္ခဲ့ရပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ တစ္ေယာက္စီဟာ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ မိတ္ဆက္ေျပာၾကားရင္း ဒီပြဲက်င္းပေရး ေကာ္မတီနဲ႔ Bei Dao ကိုလည္း ဂုဏ္ျပဳစကားေျပာၾကားရပါတယ္။ Bei Dao ကိုယ္တိုင္ကလည္း ဒီႏွစ္ပြဲေတာ္ရဲ႕ theme ျဖစ္တဲ့ ၊ ‘Islands or Continents’ အေၾကာင္းရွင္းလင္းေျပာျပပါတယ္။ တက္ေရာက္လာၾကတဲ့ ဧည့္ပရိသတ္နဲ႔ သတင္းေထာက္ေတြရဲ႕ ေမးခြန္းေတြကို သက္ဆိုင္သူက ေျဖၾကားရတာလည္းရွိပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ့္ကိုေတာ့ HK ေရာက္ရွိတာ ပထမဆံုးအၾကိမ္လားလို႔ပဲေမးပါတယ္။ ဒါဟာ ဒုတိယအၾကိမ္ျဖစ္ ျပီး ပထမဆံုးအၾကိမ္အျဖစ္ British Council က ဖြဲ႕စည္းခဲ့တဲ့ အဂၤလိပ္ဘာသာစကား သင္ၾကားမႈဆိုင္ရာ အစီအစဥ္ ELTeCS East-Asia အဖြဲ႕အစည္းမွာ ဦးေဆာင္ပါ၀င္သူအျဖစ္ ၁၉၉၄ ကေရာက္ရွိခဲ့ပါတယ္လို႔ေျဖၾကားခဲ့ပါတယ္။

ဒုတိယေန႔ ေန႔လည္ ၃း၀၀ –  ၄း၃၀ မွာ ပထမဆံုး Panel Discussion ေဆြးေႏြးပြဲမွာ ပါ၀င္ေဆြးေႏြးခဲ့ပါတယ္။ HK Baptist University ရဲ႕ ခန္းမထဲမွာျဖစ္ပါတယ္။ ‘Poetry Without Boundaries’ ေခါင္းစဥ္ေအာက္မွာ Professor Kathleen Ahrens က moderator ျပဳလုပ္ျပီး Wales က Menna Elfyn ၊ Chile က Raul Zurita ၊ Canada က Tim Lilburn ၊ Australia က Peter Minter ၊ China က Lan Lan နဲ႔ Myanmar က Zeyar Lynn တို႔ေဆြးေႏြးေျပာဆိုဖလွယ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ (ဒီေဆြးေႏြးပြဲအေၾကာင္းကို ေဆာင္းပါး တစ္ပုဒ္အျဖစ္နဲ႔ သီးသန္႔တင္ျပပါမယ္။)

ဒုတိယေန႔ ည ၇း၀၀ – ၈း၃၀ မွာ ပထမဆံုးအၾကိမ္ကဗ်ာရြတ္ဖတ္ပြဲက်င္းပပါတယ္။ HKICC Lee Shau Kee School of Creativity မွာျဖစ္ပါတယ္။ Bei Dao က အဖြင့္အမွာစကားေျပာၾကားျပီး Adonis ၊ Tomasz Rozycky ၊ Zeyar Lynn နဲ႔ Lan Lan တို႔ရဲ႕ ကဗ်ာရြတ္ဆိုမႈနဲ႔ ဖြင့္လိုက္ပါတယ္။ သူမ်ားက သူတို႔ဘာသာစကားနဲ႔ ရြတ္ျပီး တ႐ုတ္နဲ႔ အဂၤလိပ္ဘာသာျပန္ကို ေနာက္ခံ screen ကေန projector နဲ႔ တင္ျပပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ့္ကဗ်ာမွာေတာ့ အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ ျမန္မာ font ပံုႏွိပ္နဲ႔ ပါမလာပဲ အဂၤလိပ္နဲ႔ တ႐ုတ္ ဘာသာ စကားနဲ႔ပဲ ေဖၚျပပါရွိလို႔ `စက္ရပ္သတင္း´၊ `ျပန္လာသူ´၊နဲ႔ `ေ၀လငါး´ ကဗ်ာ ၃ ပုဒ္ကို အဂၤလိပ္လိုပဲ ရြတ္ဖတ္ခဲ့ပါတယ္။

ဒုတိယေန႔ေန႔လည္ ၃း၀၀ – ၄း၃၀ မွာပဲ အျခားခန္းမမွာ ဒုတိယ Panel Discussion က်င္းပခဲ့ပါတယ္။ ‘Poetry and Globalisation’ ေခါင္းစဥ္ေအာက္မွာ ေဆြးေႏြးၾကတာျဖစ္ပါတယ္။ Professor Lucas Klein က moderator လုပ္ျပီး Aase Berg ၊ Conchitina Cruz ၊ Jeffrey Yang ၊ Tomasz Rozycki ၊ Un Siosan နဲ႔ Ye Mimi တို႔ေဆြးေႏြးၾကတာျဖစ္ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ့္ပြဲနဲ႔ တစ္ခ်ိန္တည္းျဖစ္ေနလို႔ ကၽြန္ေတာ္မတတ္ေရာက္ႏိုင္ခဲ့တာ စိတ္မေကာင္းပါဘူး။ ေတာ္ေတာ္စိတ္၀င္စားစရာ ေကာင္းတဲ့ ေခါင္းစဥ္ပါပဲ။

တတိယေန႔မနက္ ၁၁း၀၀ – ၁၂း၀၀ မွာ HK School of Creativity မွာပဲ အထက္တန္းေက်ာင္းသူေက်ာင္းသား ၁၀၀ ေလာက္ ေရွ႕ေမွာက္မွာ ကၽြန္ေတာ္ကဗ်ာရြတ္ဖတ္ခဲ့ျပီး ၄း၀၀ – ၅း၀၀ မွာ တတိယ Panel Discussion က်င္းပပါတယ္။ ‘Languages Great and Small: Evolution and Revolutions in Poetry’  ေခါင္းစဥ္နဲ႔  Professor Lee Ou Fan Leo moderator လုပ္ျပီး Adonis ၊ Dunia Mikhail ၊ Olvido Garcia Valdez ၊ Lee Seong-bok ၊  Han Dong နဲ႔ Natalia Chan တို႔ ေဆြးေႏြးဖလွယ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ အလည္လြန္ေနလို႔ ေနာက္က်သြားျပီး မတတ္ေရာက္ျဖစ္ခဲ့ပါ။ ညမွာ Raul Zurita ၊ Jeffrey Yang ၊ Aase Berg ၊ Han Dong တို႔ကဗ်ာ ရြတ္ဖတ္ခဲ့ၾကပါတယ္။

စတုတၳေန႔မွာ Panel Discussion မရွိေတာ့ပဲ Dunia Mikhail ၊ Lee Seong-bok ၊ Un Sio San နဲ႔ Peter Minter တို႔ ကဗ်ာ ရြတ္ဖတ္ခဲ့ၾကျပီး ေနာက္ဆံုးညေနမွာ Tim Lilburn ၊ Ye Mimi နဲ႔ Conchitina Cruz နဲ႔ ညမွာ Menna Elfyn ၊ Natalia Chan ၊ Olvido Garcia Valdez တို႔ကဗ်ာရြတ္ဖတ္ပြဲျပဳလုပ္ျပီး ဒီ HK ကဗ်ာပြဲေတာ္ျပီးဆံုးခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ေန႔မွာ တ႐ုတ္ျပည္မၾကီး ခရီးစဥ္ေတြ သူတို႔ ဆက္သြားၾကေပမယ့္ ကၽြန္ေတာ္ အေမရိကန္ ၃ လနီးပါးသြားထားတာနဲ႔ပါ ခရီးပမ္းလို႔ အိမ္ပဲျပန္ခဲ့ပါတယ္။

ဒီပြဲက ကၽြန္ေတာ္ဘာရခဲ့သလဲဆိုရင္ ႏိုင္ငံတကာ ကဗ်ာအေတြ႕အၾကံဳ international poetry exposure ၊ ကၽြန္ေတာ္ဘာသာ ျပန္ဖူးတဲ့ ကဗ်ာဆရာ/ဆရာမေတြကို လူကိုယ္တိုင္ေတြ႔ဆံုရင္းႏွီးခင္မင္ခြင့္ရျခင္း ၊ ႏိုင္ငံတကာကဗ်ာပြဲေတာ္ က်င္းပျခင္းအေတြ႕အၾကံဳနဲ႔ ကမၻာကို ျမန္မာကဗ်ာနဲ႔ ရင္းႏွီးေစဖို႔ အခြင့္အေရးရရွိခဲ့ျခင္းပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဥာဏ္ပူေဇာ္ခကေတာ့ရမယ္လို႔ကို မထင္မွတ္ထားခဲ့ပါဘူး။ ဒီပြဲနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ကၽြန္ေတာ္မၾကိဳက္တာကေတာ့ အစီအစဥ္ညံ့ျဖင္းျခင္းပါပဲ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ကဗ်ာ ဆရာေတြကို ဟိုတလ္ကေန အထူးယာဥ္နဲ႔ ရြတ္ဖတ္ရမယ့္ေနရာဆီေခၚ ၊ ရြတ္ဖတ္ျပီးတာနဲ႔ ကားေပၚျပန္တက္ျပီး ဟိုတယ္ကိုျပန္လာၾကရပါတယ္။ ပြဲမစခင္နဲ႔ ပြဲအျပီးမွာ ပရိသတ္နဲ႔ အလြတ္သေဘာေျပာဆိုခြင့္မရခဲ့ပါဘူး။ လုပ္ပံုက တံုးတိတိ သိပ္ဆန္ပါတယ္။ အဲဒါကို အျခားကဗ်ာဆရာ/ဆရာမေတြကလည္းေျပာပါတယ္။ ေအာ့ဇီက ကဗ်ာဆရာ Peter Minter ေကာက္ခ်က္ခ်တာကေတာ့ ‘That’s HK efficiency, I suppose’ `အဲဒါေဟာင္ေကာင္ရဲ႕ (အခ်ိန္) တိတိက်က်နဲ႔ ကၽြမ္းကၽြမ္းက်င္က်င္စြမ္းေဆာင္ႏိုင္မႈပဲလို႔ထင္ပါတယ္´ တဲ့။ ။

ေဇယ်ာလင္း
28 – Nov – 13