ကဗ်ာဟာ ဘာသာေဗဒနဲ႔ယဥ္ေက်းမႈဆိုင္ရာ ဖြင့္ဟေဖၚျပခ်က္ရဲ႕ အျမင့္ဆံုး ပံုသဏၭာန္ေတြထဲက တစ္ခုအပါအ၀င္ျဖစ္ပါတယ္။ ဖန္တီးမႈနဲ႔ ဘာသာစကား လံုး၀လြတ္လပ္မႈတို႔ကို ေပးျခင္းအားျဖင့္ ကဗ်ာဟာ လူေတြရဲ႕ အိုင္ဒင္တတီေတြရဲ႕ အေရးပါတဲ့ အစိတ္အပိုင္း တစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။ ဒိအျပင္ ဂီတ အကနဲ႔ ပန္းခ်ီတို႔လိုပဲ ကဗ်ာဟာ မိမိတို႔ရဲ႕ ကိုယ္ပိုင္ အိုင္ဒင္တတီေတြ ဖန္တီးဖို႔ အစဥ္မျပတ္ ေထာက္ကူလ်က္ ရွိပါတယ္။
ကဗ်ာဟာ ယဥ္ေက်းမႈ ကြဲျပားျခားနားမႈနဲ႔ ဘာသာစကားရဲ႕ ကြဲျပားျခားနားမႈတို႔အၾကား ေလးနက္တဲ့ ခ်ိတ္ဆက္မႈကို ဖြဲ႔စည္းျပဳလုပ္တဲ့ ေနရာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ အသံေတြ၊ မက္တဖာေတြ၊ သဒၵါေတြနဲ႔ ဖြဲ႕စည္းျပဳလုပ္တဲ့ ကဗ်ာဘာသာစကားဟာ ကမၻာ့ယဥ္ေက်းမႈမ်ား၊ ကမၻာ့ဘာသာစကားမ်ား တေျဖးေျဖး ဆိတ္သံုး ေပ်ာက္ကြယ္လာျခင္းကို ကာကြယ္ဟန္႔တားႏိုင္တဲ့ တံတိုင္းလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဘာသာစကားရဲ႕ ျဖစ္ႏိုင္ေျခ အစြမ္းသတၱိေတြကို စူးစမ္းရွာေဖြ ေဖၚထုတ္ျခင္းအားျဖင့္ ကဗ်ာဖန္တီးမႈဟာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရဲ႕ အာမခံခ်က္ျဖစ္တဲ့ ယဥ္ေက်းမႈမ်ား အျပန္အလွန္ ဒိုင္ယာေလာ့ခ္ ျပဳျခင္းကို ျပည့္စံုၾကြယ္၀ေစပါတယ္။
UNESCO ဟာ ကမၻာ့ကဗ်ာေန႔ကို ႏွစ္စဥ္က်င္းပေပးခဲ့တာ ဒီႏွစ္ဆို ၁၂ ႏွစ္ေျမာက္ ရွိပါၿပီ။ အစဥ္မျပတ္ ျဖစ္ေပၚတိုးတက္ေျပာင္းလဲေနတဲ့ကမၻာႀကီး၊ ေျပာင္းလဲမႈေတြနဲ႔ လူမႈအသြင္ ကူးေျပာင္းမႈေတြ အလ်င္အျမန္ ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ကမၻာႀကီးမွာ ကဗ်ာဆရာေတြဟာ လူမႈလႈပ္ရွားမႈမ်ားနဲ႔ လက္ခ်င္းခ်ိတ္ ေဘးခ်င္းယွဥ္ ရင္ေဘာင္တန္းၾကပါတယ္။ ကဗ်ာဆရာေတြဟာ ကမၻာမွာရွိေနၾကတဲ့ မတရားမႈမ်ားကို သတိျပဳမိေစေအာင္ သိျမင္ေစေအာင္ ႏွလံုးသားလိပ္ျပာေတြကို လႈပ္ႏိႈးႏိုင္စြမ္း ရွိၾကပါတယ္။ ကမၻာႀကီးရဲ႕ အလွတရားေတြကို ခံစားတတ္ဖို႔လည္း တိုက္တြန္းအားေပးၾကပါတယ္။ နည္းပညာသစ္ေတြမွာလည္း ကဗ်ာရဲ႕ ျဖစ္ႏိုင္ေျခ အလားအလာေတြ ေတြ႔ျမင္ႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ လူမႈကြန္ယက္ေတြမွာ လည္ပတ္သြားလာၾကတဲ့ သတင္းတိုေတြမွာလည္း ေတြ႕ႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေတြဟာ ကမၻာႀကီးနဲ႔ ပိုမိုျပည့္၀စြာ ထိေတြ႔ဆက္ဆံရာမွာ ကဗ်ာအတြက္ အသက္ဓာတ္အသစ္ေတြ ေပးတာျဖစ္သလို ဖန္တီးမႈစြမ္းရည္ကို ျပဳစုပ်ဳိးေထာင္ေပးျခင္းနဲ႔ ကဗ်ာေတြ ေ၀မွ်ဖတ္ရႈခံစားျခင္းေတြဟာလည္း အေထာက္အကူေတြျပဳပါတယ္။
UNESCO ဟာ ဂလိုဘယ္လိုက္ေဇးရွင္းေၾကာင့္ ေပၚေပါက္လာတဲ့ ယဥ္ေက်းမႈဆိုင္ရာ စိန္ေခၚမႈေတြကို တုန္႔ျပန္ေျဖရွင္းႏိုင္မဲ့ စာသားေတြနဲ႔ လက္နက္ကိရိယာ တန္ဆာပလာေတြ ေဖၚထုတ္ႏိုင္ဖို႔ ႀကိဳးစားေနခဲ့တာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ရွိပါၿပီ။ ၂၀၀၃ ခုႏွစ္၊ လက္ဆုပ္လက္ကိုင္ မျပႏိုင္ေသာ ယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္မ်ား ထိန္းသိမ္းေရးဆိုင္ရာ ကြန္ဗင္းရွင္းနဲ႔ ၂၀၀၅ ခုႏွစ္ အမ်ဳိးမ်ဳိးအစားစား ကြဲျပားျခားနားလ်က္ ရွိေသာ ယဥ္ေက်းမႈထုတ္ေဖၚခ်က္မ်ား ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေရးနဲ႔ ျမွင့္တင္ေရးဆိုင္ရာ ကြန္ဗင္းရွင္းေတြဟာ UNESCO အသံုးျပဳတဲ့ လက္နက္ကိရိယာေတြျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလက္နက္ကိရိယာေတြနဲ႔ UNESCO ဟာ ကမၻာ့ကဗ်ာအေမြအႏွစ္ေတြကို ျဖန္႔ျဖဴးျပန္႔ႏွံ႔ဖို႔နဲ႔ ကဗ်ာဖန္တီးမႈကို ႏိုးၾကြေစဖို႔ သံုးစြဲတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ကဗ်ာရဲ႕ ဒီလႈပ္ရွားတက္ၾကြတဲ့ အစြမ္းသတၱိ ဆက္လက္ရွင္သန္ဖို႔ မိမိတို႔ ေသေသခ်ာခ်ာ ျပဳလုပ္ေဆာင္ရြက္ရမွာ ျဖစ္သလို ကဗ်ာဟာ လူေတြကို ေပါင္းစည္းေစနိုင္တဲ့ သတၱိရွိတယ္ ဆိုတာ ျမင္ဖို႔ မိမိတို႔ မ်က္လံုးေတြကို ဖြင့္ထားရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီေန႔မွာ UNESCO အဖြဲ႕အစည္း၀င္ႏိုင္ငံေတြ UNESCO ကြန္ယက္မွာ ပါ၀င္ၾကတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြနဲ႔ အရပ္ဘက္အဖြဲ႔အစည္းေတြကို ကဗ်ာကို ခ်ီးေျမႇာက္ဖို႔ ၊ ေက်ာင္းသံုးျပဌာန္းစာအုပ္ေတြ ၊ အမ်ားျပည္သူနဲ႔ဆိုင္တဲ့ ေနရာေတြ၊ နဲ႔ မိမိတို႔ၿမိဳ႕ေတြရဲ႕ နံရံေတြေပၚမွာ ကဗ်ာကို ထိုက္တန္တဲ့ေနရာေပးဖို႔ ၊ နဲ႔ မိမိတို႔ အားလံုးနဲ႔ ဆိုင္တဲ့ ယဥ္ေက်းမႈစြမ္းအားထက္ျမက္မႈရဲ႕ ဗဟိုအျဖစ္ ဆက္လက္တည္ၿမဲေနေစဖို႔ ေဆာင္ရြက္ၾကပါလို႔ တိုက္တြန္းရင္း နိဂုံုးခ်ဳပ္လိုက္ပါတယ္။ ။