စာေပအႏုပညာတစ္မ်ိဳးျဖစ္တဲ့ ‘ကဗ်ာ’နဲ႔ ဆူရီယလ္ ‘ကဗ်ာ’ကို ေရာေထြးျမင္လို႔မရဘူး။ အေနာက္တိုင္း ကဗ်ာဝါဒေတြျဖစ္ၾကတဲ့ Romanticism ၊ Realism ၊ Expressionism ၊ Cubism ၊ Futurism ၊ Modernism စတဲ့ ကဗ်ာေတြအားလုံးဟာ စာေပအႏုပညာကဗ်ာေတြ ျဖစ္ၾကတယ္။
Surrealist Poetry ဆူရီယလ္ကဗ်ာေတြဟာ အဲသလို စာေပအႏုပညာကဗ်ာ မဟုတ္ဘူး။ မသိစိတ္၊ အိပ္မက္၊ ဆင္ျခင္ယုတၱိဥာဏ္ ထိမ္းခ်ဳပ္မႈမဲ့ စိတ္ကူးအာ႐ုံတို႔ရဲ႕ အမွန္တကယ္တည္႐ွိေနျခင္းနဲ႔ အလုပ္လုပ္ပုံတို႔ကို သက္ေသအျဖစ္ ထုတ္ျပတဲ့အရာေတြ ျဖစ္တယ္။ သူတို႔စကားအရ research သုေတသနျပဳလုပ္ျခင္းက ရ႐ွိတဲ့ data အခ်က္အလက္ အေထာက္အထားေတြပဲ ျဖစ္တယ္။
ဒါကို ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္သူ အန္ဒေရ ဘေရတြန္ (ဘေရေတာ္န္)ရဲ႕ ၁၉၂၄ ပထမ ဆူရီယလ္ေၾကညာစာတမ္းမွာ အတိအလင္းထုတ္ျပန္ထားတာ႐ွိတယ္ ‘exempt from aesthetic and moral concerns’ ‘အႏုပညာရသဆိုင္ရာ၊ ကိုယၠ်င့္တရားဆိုင္ရာတို႔ႏွင့္ လြတ္ကင္းေသာ’။
ဒါဟာဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ego မိမိအတၱကိစၥနဲ႔ ဆိုင္တယ္။ မိမိအတၱ ego/self ဟာ သိစိတ္ရဲ႕လက္ေအာက္ခံ ျဖစ္တယ္။ ဆူရီယလ္ရဲ႕ ရည္႐ြယ္ခ်က္က သိစိတ္ေအာက္မွ ကင္းလြတ္တဲ့ မသိစိတ္ကို ေဖာၴဳတ္ေရးျဖစ္တယ္။
ဘေရတြန္က အဆိုပါသက္ေသအေထာက္အထား အေရးအသားေတြကို ဘာလို႔ poetry ကဗ်ာလို႔ေခၚသလဲဆိုေတာ့ သိစိတ္ထိမ္းကြပ္လမ္းေၾကာင္း ခ်ဳပ္ခ်ယ္မႈကလြတ္ကင္းေနတာကို ‘poetry’လို႔ ေခၚတာျဖစ္တယ္။ စာေပအႏုပညာလာ poetryနဲ႔ မတူဘူး။
Continue reading
Recent Comments