Tag: Talking About Poetry

အခုကာလ လိုင္းတင္ကဗ်ာ (ဘာသာျပန္မပါ)တို႔ကို ေအာက္ပါအတိုင္း ေလ့လာၾကည့္႐ႈ ခ်ဥ္းကပ္မိပါတယ္။ စိတ္ဝင္စားသူေတြ႐ွိၿပီး ထပ္မံေတြ႕႐ွိရင္လည္း ထပ္မံျဖည့္စြက္ၾကပါကုန္။ တစ္ခ်ိန္ခ်ိန္မွာ စာတမ္းတစ္ေစာင္ ေရးလိုေရးျငားအတြက္ ေအာက္ေျခမွတ္စု ျဖစ္လိုျဖစ္ျငားေပါ့။

၁။ ကဗ်ာ(ေရးသူ)ပုဒ္ရဲ႕ မူလဦးတည္ရည္႐ြယ္ခ်က္
၂။ ကဗ်ာပုဒ္ပါ အေၾကာင္းအရာ(မ်ား)
၃။ ကဗ်ာပုဒ္ရဲ႕ ဖြဲ႕စည္းမႈရက္ထည္
၄။ အနက္ဖလွယ္ရ႐ွိမႈ (တိုက္႐ိုက္/သြယ္ဝိုက္)
၅။ သတင္းအခ်က္အလက္/ ‘ကဗ်ာ’ အရည္အေသြး အခ်ိဳးအစား
၆။ ‘အ႐ြတ္’ကဗ်ာ/ ‘အဖတ္’ကဗ်ာ
၇။ ဦးစားေပးမႈ — ခံစားမႈ/ အေတြး/ အေရာ
၈။ ကဗ်ာပုဒ္ထဲ ‘ငါ’ ဗဟိုျပဳျခင္း/ မျပဳျခင္း
၉။ ကဗ်ာပုဒ္ထဲက ‘ငါ’ ဟာ ကဗ်ာေရးသူကိုယ္တိုင္ ျဖစ္/ မျဖစ္

အၾကမ္းသေဘာပဲ ေျပာတာျဖစ္ပါတယ္။ အသုံးအႏႈန္းကအစ ႐ွင္းလင္းဖို႔ လိုပါတယ္။

စဥ္းစားမိတာ ေျပာပါတယ္။
ကဗ်ာအေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။ ။

ဇယလ
၁၂ ေမ၊ ဏာသိမ္း ‘၂၁

ကဗ်ာျဖစ္ျဖစ္ ပန္းခ်ီျဖစ္ျဖစ္ အျခားအႏုပညာျဖစ္ျဖစ္ ဘယ္သူ႕ကိုမွ ဘာကိုမွမငဲ့ပဲ ကိုယ္လုပ္ခ်င္တာကို ကိုယ္လုပ္ခ်င္သလိုလုပ္တာဟာ ကိုယ့္အႏုပညာ႐ိုးသားမႈပဲျဖစ္တယ္။

ဘယ္သူနဲ႔မွလည္းၿငႇိစရာမလို ဘယ္သူ႕သတ္မွတ္ခ်က္မွလည္းမလိုပါဘူး။ ကိုယ့္ freedom to create ကို ကိုယ္တိုင္လိုက္နာၿပီး ကိုယ္တိုင္လြတ္လပ္စြာ ႀကိဳးစားဖန္တီးျခင္းဟာ အႏုပညာမွာအ႐ိုးသားဆုံးပါပဲ။ အသိပညာေတြ အတတ္ပညာေတြ ဖြံ႕ၿဖိဳးလာလို႔ ကိုယ္ႀကိဳက္လို႔ ကိုယ္သင္ယူ ယူငင္သုံးစြဲတာလည္း ကိုယ့္အႏုပညာလြတ္လပ္ခြင့္ပါပဲ။ ကိုယ့္အႏုပညာလြတ္လပ္ခြင့္အတိုင္း ကိုယ့္အတြက္ကိုယ္ ကိုယ့္စိတ္ႀကိဳက္ကိုယ္လုပ္ျခင္းဟာ ကိုယ့္အႏုပညာ႐ိုးသားမႈပါပဲ။ ကိုယ္လုပ္တတ္သလို လုပ္ေနက်ကို မလုပ္ခ်င္ေတာ့လို႔ ကိုယ့္အႏုပညာစိတ္နဲ႔ဟပ္မယ့္ သိမႈတတ္မႈနည္းနာေတြ ယူသုံးတာဟာလည္း ကိုယ့္႐ိုးသားမႈနဲ႔ကိုယ္ပါပဲ။

ပါရမီကုန္ရင္ ပညာနဲ႔လိုက္ရတယ္ ဆိုတဲ့စကားဟာလည္း ႐ိုးသားမႈရဲ႕ ဆန္႔က်င္ဘက္ မ႐ိုးသားမႈ မဟုတ္ပါဘူး။ သူမ်ားဟာ ခိုးခ်တာ၊ သူမ်ားအလို သူမ်ားအႀကိဳက္ေရးသားတာ၊ ျပင္ပအက်ိဳးတစ္ခုခု ေမွ်ာ္ကိုးေရးသားတာ၊ သူမ်ားကဲ့ရဲ႕မွာစိုးလို႔ ကိုယ့္နဂိုကို ျပဳျပင္ေရးသားတာ၊ လူမႈေရး၊ ဘာသာေရး၊ ကိုယ္က်င့္တရားေရး၊ ႏိုင္ငံေရး စသည္တို႔ကိုငဲ့ၿပီး ေ႐ွာင္ေရးတာေတြကမွ အႏုပညာမ႐ိုးသားမႈျဖစ္တယ္။

အႏုပညာနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ‘႐ိုးဂုဏ္’တို႔ ‘႐ိုးသားမႈ’တို႔ ဆိုတာေတြဟာလည္း အနက္ေဝဝါးေထြျပားတဲ့ အတၱေနာမတိ အသုံးအႏႈံးေတြလည္း ျဖစ္တဲ့အတြက္ ကိုယ့္လူဆိုေျမႇာက္ တစ္ဘက္လူဆိုပုတ္ခတ္တိုက္ခိုက္ဖို႔လည္း အလြယ္တကူသုံးလို႔ရတာမ်ိဳးလည္း ျဖစ္တတ္ပါတယ္။

ဖန္တီးမႈျဖစ္စဥ္ထဲမွာ ဖန္တီးေနတဲ့စိတ္ရင္းဟာပဲ အ႐ိုးသားဆုံးျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ ဘာေၾကာင့္ဆို ေရးသားၿပီး ပိုေကာင္းဖို႔ ပိုထိေရာက္ဖို႔အတြက္ ျပဳျပင္မြမ္းမံတာေတြလည္း႐ွိတတ္ၾကတာကိုး။ ဒါဟာမ႐ိုးသားမႈဆိုရင္လည္း ‘အ႐ိုးသားဆုံး’ လို႔ေခၚခံရတဲ့ အႏုပညာ႐ွင္လည္း အျပစ္လြတ္မွာ မဟုတ္ေတာ့ပါဘူးေလ။

စဥ္းစားမိတာ ေျပာပါတယ္။
ကဗ်ာအေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။

ဇယလ
၁၈ ဇန္ ကိုဗစ္၂၁

‘ကဗ်ာ’ ရဲ႕အထက္မွာ ဘယ္ကဗ်ာဆရာမွမ႐ွိဘူး။ ဒါဟာ ‘ကဗ်ာ’ ေပၚဖြင့္ဆိုမႈနဲ႔လည္း အမ်ားႀကီးဆိုင္တယ္။ ဘယ္ကဗ်ာဆရာမဆိုဟာ သူယုံၾကည္တဲ့ ႐ွိရင္းစြဲ ‘ကဗ်ာ’ဖြင့္ဆိုခ်က္ဆီ သြားေနတာမဟုတ္ရင္ သူျမင္တဲ့ ‘ကဗ်ာဆိုတာဘာ’ ဆီ သြားေနတာပဲျဖစ္တယ္။ ကမ႓ာ့ကဗ်ာလမ္းေၾကာင္းဟာလည္း ဒီအတိုင္းပဲ။ ဒါကို ၂၁ရာစုမွာ ေနာက္က်မွသိရလည္း ဒီအတိုင္းပါပဲ။

အဲဒီမွာ ျဖစ္ခ်င္ေတာ့ ႐ွိရင္းစြဲထိမ္းသိမ္းေရး (‘ငါတို႔မပေပ်ာက္ေရး’)နဲ႔ ျဖစ္ေစခ်င္တာ ဆန္းသစ္ေရး( ‘ကဗ်ာ’ ဆိုတာဒီလိုလို႔ မိမိတို႔ခံစားသိနဲ႔ေရရးဖြဲ႕တယ္’)ရဲ႕ ေ႐ွးကတည္းက ကိစၥဟာ ေ႐ွးကတည္းကလိုပဲ ကိစၥျဖစ္လာစၿမဲေပါ့။

ျမန္မာကဗ်ာသမိုင္းမွာလည္း ထိုနည္းလည္းေကာင္းပဲ။ ကဗ်ာဟာ ႏိုင္ငံေရး၊စီးပြားေရး၊ဘာသာေရး၊လူမႈေရး၊ကိုယ္က်င့္တရားေရး စသည္တိုနဲ႔ ‘ကစား’ တာမ်ိဳး႐ွိသလို (အာဏာနဲ႔အသုံးခ်ခံရတာမ်ိဳး႐ွိသလို) ‘ကဗ်ာ’ေရးအတြက္ပဲေနတာလည္း႐ွိတယ္။ ‘ကဗ်ာ’ ေပၚ အဓိပၸါယ္ျပဳ ေနထိုင္လႈပ္႐ွားေဆာင္႐ြက္ျခင္း ကိစၥေတြေပါ့။

လူသား နဲ႔ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းဟာ အၿမဲညီၫြတ္ေနတာ မဟုတ္သလို ကဗ်ာ နဲ႔ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းဟာ မ်ဥ္းေျဖာင့္ဆက္ဆံေရးမ႐ွိပါဘူး။ ကဗ်ာဆရာရဲ႕ လူဘဝနဲ႔ ကဗ်ာဆရာဘဝေတာင္ ပဋိပကၡျဖစ္ေသး၊ မွ်ေျခ႐ွာမရျဖစ္ေသး၊ တစ္ဘက္ဘက္ကို စေတးလိုက္ရတာ႐ွိေသး။

‘ကဗ်ာ’ ဆိုတာကို နားလည္ဖို႔ဟာ ကဗ်ာ ဆိုတာကို ေက်ာ္ျဖတ္ရေသး။ ‘ကဗ်ာ’ ဟာ ကဗ်ာ မဟုတ္ေသးဘူး ဆိုတာကို ဥာဏ္အလင္းပြင့္ဖို႔လိုေသး။

ကဗ်ာပုလိပ္ေတြ ကဗ်ာရဲေတြ ကဗ်ာလက္မ႐ြံ႕တပ္သားေတြ၊ကဗ်ာပါးကြက္အာဏာသားေတြကလည္း ႐ွိေသး။
Continue reading →

ေဖာ္ေဝး၊ ေအာင္ခ်ိမ့္၊ သိဒၶတၳလိႈင္တို႔ဟာ ႏိုင္ငံေရးအယူမွာ မာ့ခ္ဆစၥတ္ေတြျဖစ္ၾကၿပီး အႏုပညာအယူမွာေတာ့ ဆို႐ွယ္လစ္သ႐ုပ္မွန္ကို လက္မခံၾကတဲ့ ‘ေမာ္ဒန္’သမားေတြ ျဖစ္ၾကတယ္။ အဲဒီ ‘၆၀ခုနစ္မ်ားနဲ႔ ‘၇၀ ခုႏွစ္မ်ားမွာ ဗကပ ႐ွိတယ္။ ေနဝင္းစစ္အစိုးရ ႐ွိတယ္။ ဆို႐ွယ္လစ္ေတြလည္း ႐ွိတယ္။

ကဗ်ာမွာ ဒဂုန္တာရာရဲ႕ လက္ဝဲအယူ စာေပသစ္႐ွိတယ္။ ‘ျပည္သူ႕’စာေပေပါ့။ ေနာက္ပိုင္း ေတာ္လွန္စာေပနဲ႔ ႏိုင္င္ငံတကာ(လက္ဝဲ) ကဗ်ာအယူအဆေတြ ဆက္ေပၚလာၾကတယ္။ေမာင္ယဥ္မြန္၊ ေမာင္ေလးေအာင္၊ ေမာင္သင္းခိုင္၊ စတဲ့လက္ဝဲကဗ်ာဆရာေတြ ေ႐ွ႕တန္းေရာက္လာၾကတယ္။ မိုးေဝမဂၢဇင္းဟာမ႑ိဳင္ေပါ့။ မိုးေဝမွာပဲ သိဒၶတၳလိႈင္၊ ေအာင္ခ်ိမ့္၊ ေမာင္ေခ်ာႏြယ္တို႔ဟာ ‘ျပည္သူ႕’ကဗ်ာေတြေရးခဲ့ၾကတယ္။ ေမာင္ေခ်ာႏြယ္ဟာ ေတာ္လွန္ကဗ်ာအုပ္စုမွာ ပါခဲ့တယ္။ ဒါေပမယ့္ ေနာက္ပိုင္းမွာ ‘ေမာ္ဒန္’ ကဗ်ာဘက္ လွည့္လိုက္ၾကတာ ျဖစ္တယ္။ လူတန္းစားတိုက္ပြဲကို တိုက္႐ိုက္အက်ိဳးမျပဳတဲ့ ကဗ်ာအမ်ိဳးအစား။ အဲဒီတုန္းက ‘ေခတ္ေပၚကဗ်ာ’ကို အေနာက္တိုင္းက တင္သြင္းလာတဲ့ ဘူဇြာကဗ်ာလို႔ေတာင္ ေမာင္သင္းခိုင္က တိုက္ခိုက္ခဲ့ဘူးတယ္။ ‘ေမာ္ဒန္ဆို ေတာ္လွန္ရမယ္’လို႔လည္း ေႂကြးေၾကာ္ခဲ့ဘူးတယ္။

‘ကဗ်ာအသစ္’လိုခ်င္ျခင္းဟာ ေသာ့ခ်က္ပဲလို႔ ေျပာႏိုင္မလားပဲ။ ေခတ္ၿပိဳင္ေဟာလိဝုဒ္႐ုပ္႐ွင္ေတြလည္း ၾကည့္ရ၊ အေမရိကန္ဝါဒျဖန္႔ Life မဂၢဇင္းလည္း ဖတ္ရ၊ ပင္ဂြင္းထုတ္ ေခတ္ၿပိဳင္ႏိုင္ငံျခားကဗ်ာေတြလည္း ဖတ္ရ၊ ပို႔စ္တ္-ဘိ(တ္) ဆိုကၠဒဲလစ္က္ ပဋိယဥ္ေက်းမႈအေၾကာင္းေတြလည္း သိရ၊ ဆံပင္႐ွည္ႀကီးေတြ ထားၾကနဲ႔ ေနထိုင္မႈပုံစံကိုယ္တိုင္က ျမန္မာ့ဆို႐ွယ္လစ္လူ႕ေဘာင္နဲ႔ မဆီမေလ်ာ္ေတြ ျဖစ္ခဲ့တယ္။ တစ္နည္းအားျဖင့္ လူငယ္ေတြရဲ႕ ပုန္ကန္လိုစိတ္ေပါ့။
Continue reading →