ကဗ်ာျဖစ္ျခင္း/မျဖစ္ျခင္း၊ ႀကိဳက္ျခင္း/မႀကိဳက္ျခင္း ဟာ ဖတ္သူရဲ႕ ကဗ်ာေတြ႕ၾကဳံခံစားမႈအႏုအရင့္နဲ႔ဆိုင္သလို ဖတ္သူရဲ႕ အစြဲအလမ္းေတြနဲ႔လည္း ဆိုင္တတ္ပါတယ္။
ကေလာင္နာမည္မေဖာ္ျပထားတဲ့ အေရးအသားတစ္ခုကို ကဗ်ာျဖစ္/မျဖစ္ဆုံးျဖတ္တဲ့အခါ ကဗ်ာမဟုတ္ဘူး/မျဖစ္ဘူး လို႔ သတ္မွတ္လိုက္ၿပီးမွ ကေလာင္နာမည္ဟာ ထင္ေပၚေၾကာ္ၾကားေလးစားရတဲ့ ကဗ်ာဆရာျဖစ္ေနရင္ ဆုံးျဖတ္သုံးသပ္ခ်က္ကို ျပန္ျပင္တတ္ၾကပါတယ္။
ကဗ်ာတစ္ပုဒ္ကို ႀကိဳက္ျခင္း/မႀကိဳက္ျခင္းကိစၥမွာလည္း ထို႔အတူပါပဲ။ ပုဂၢိဳလ္မင္လို႔ ကဗ်ာခင္တာလည္း ျဖစ္ႏိုင္၊ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ေျပာင္းျပန္လည္း ျဖစ္ႏိုင္/ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ပုဂၢိဳလ္ေရးအရျဖစ္ျဖစ္၊ အျခားအေၾကာင္းတရပ္ရပ္ေၾကာင့္ျဖစ္ျဖစ္၊ ကိုယ္မႀကိဳက္တဲ့သူရဲ႕ကဗ်ာကို ေကာင္းေနရင္ေတာင္ မႀကိဳက္ခ်င္ၾကပါဘူး။
ကဗ်ာပုဒ္နဲ႔ပတ္သက္လို႔ ဆုးျဖတ္သုံးသပ္ရာမွာ ဖတ္သူရဲ႕ ကဗ်ာနဲ႔ရင္းႏွီးမႈအဆင့္နဲ႔ ကဗ်ာဆရာနဲ႔ရင္းႏွီးမႈအဆင့္တို႔ အမ်ားႀကီး အေရာင္ဆိုးမႈသက္ေရာက္တတ္ပါတယ္။
ဒါကို socio-cognitive effect on judging poems သုေတသနစာတမ္းတစ္ခုမွာ ဖတ္လိုက္ရလို႔ ေဖာက္သည္ခ်လိုက္ပါတယ္။ ‘ဟင္၊ဒါကဗ်ာလား’ ကေန ‘ဟာ၊ဒီကဗ်ာေလးေကာင္းလိုက္တာ’ မွာ ဖတ္သူရဲ႕အစြဲအလမ္းလည္း ပါဝင္ပတ္သက္တတ္ပါေၾကာင္း။ ။
ဇယလ
၆ ဇြန္၊’၂၁