‘ကဗ်ာ’ ရဲ႕အထက္မွာ ဘယ္ကဗ်ာဆရာမွမ႐ွိဘူး။ ဒါဟာ ‘ကဗ်ာ’ ေပၚဖြင့္ဆိုမႈနဲ႔လည္း အမ်ားႀကီးဆိုင္တယ္။ ဘယ္ကဗ်ာဆရာမဆိုဟာ သူယုံၾကည္တဲ့ ႐ွိရင္းစြဲ ‘ကဗ်ာ’ဖြင့္ဆိုခ်က္ဆီ သြားေနတာမဟုတ္ရင္ သူျမင္တဲ့ ‘ကဗ်ာဆိုတာဘာ’ ဆီ သြားေနတာပဲျဖစ္တယ္။ ကမ႓ာ့ကဗ်ာလမ္းေၾကာင္းဟာလည္း ဒီအတိုင္းပဲ။ ဒါကို ၂၁ရာစုမွာ ေနာက္က်မွသိရလည္း ဒီအတိုင္းပါပဲ။
အဲဒီမွာ ျဖစ္ခ်င္ေတာ့ ႐ွိရင္းစြဲထိမ္းသိမ္းေရး (‘ငါတို႔မပေပ်ာက္ေရး’)နဲ႔ ျဖစ္ေစခ်င္တာ ဆန္းသစ္ေရး( ‘ကဗ်ာ’ ဆိုတာဒီလိုလို႔ မိမိတို႔ခံစားသိနဲ႔ေရရးဖြဲ႕တယ္’)ရဲ႕ ေ႐ွးကတည္းက ကိစၥဟာ ေ႐ွးကတည္းကလိုပဲ ကိစၥျဖစ္လာစၿမဲေပါ့။
ျမန္မာကဗ်ာသမိုင္းမွာလည္း ထိုနည္းလည္းေကာင္းပဲ။ ကဗ်ာဟာ ႏိုင္ငံေရး၊စီးပြားေရး၊ဘာသာေရး၊လူမႈေရး၊ကိုယ္က်င့္တရားေရး စသည္တိုနဲ႔ ‘ကစား’ တာမ်ိဳး႐ွိသလို (အာဏာနဲ႔အသုံးခ်ခံရတာမ်ိဳး႐ွိသလို) ‘ကဗ်ာ’ေရးအတြက္ပဲေနတာလည္း႐ွိတယ္။ ‘ကဗ်ာ’ ေပၚ အဓိပၸါယ္ျပဳ ေနထိုင္လႈပ္႐ွားေဆာင္႐ြက္ျခင္း ကိစၥေတြေပါ့။
လူသား နဲ႔ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းဟာ အၿမဲညီၫြတ္ေနတာ မဟုတ္သလို ကဗ်ာ နဲ႔ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းဟာ မ်ဥ္းေျဖာင့္ဆက္ဆံေရးမ႐ွိပါဘူး။ ကဗ်ာဆရာရဲ႕ လူဘဝနဲ႔ ကဗ်ာဆရာဘဝေတာင္ ပဋိပကၡျဖစ္ေသး၊ မွ်ေျခ႐ွာမရျဖစ္ေသး၊ တစ္ဘက္ဘက္ကို စေတးလိုက္ရတာ႐ွိေသး။
‘ကဗ်ာ’ ဆိုတာကို နားလည္ဖို႔ဟာ ကဗ်ာ ဆိုတာကို ေက်ာ္ျဖတ္ရေသး။ ‘ကဗ်ာ’ ဟာ ကဗ်ာ မဟုတ္ေသးဘူး ဆိုတာကို ဥာဏ္အလင္းပြင့္ဖို႔လိုေသး။
ကဗ်ာပုလိပ္ေတြ ကဗ်ာရဲေတြ ကဗ်ာလက္မ႐ြံ႕တပ္သားေတြ၊ကဗ်ာပါးကြက္အာဏာသားေတြကလည္း ႐ွိေသး။
ဘူးသီးေျခာက္ထဲ ေသရည္ထည့္ၿပီး ေတာထြက္ဖို႔ရာ လ,သာညပါမ႐ွိေတာ့တဲ့ တူဖူးငဲ့၊ လိပိုင္ငဲ့။
‘ကဗ်ာ’ထဲ တကယ္ဝင္ၾကည့္ပါ။
‘အမ်ားႀကိဳက္ကို ပါး႐ိုက္ျခင္း’ ဆိုတာဧကန္႐ွိခဲ့ဖူးပါတယ္။
လက္ဝဲစာေပအယူအဆေတြလည္း သူ႕ေခတ္နဲ႔သူ ‘အလုပ္အေကြၽး’ ျပဳခဲ့ၾကပါတယ္။
သမိုင္းမွာ လူမႈေတာ္လွန္ေရးမျဖစ္ခင္မွာ အေတြးအေခၚေတာ္လွန္ေရးေတြ ကဗ်ာေတာ္လွန္ေရးေတြ ျဖစ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ျမန္မာေမာ္ဒန္ကဗ်ာဆို ‘ေခတ္ကေတာင္းဆိုလို႔’ ျဖစ္ခဲ့တာလား၊ ေခတ္ကို အႏၲရာယ္ႀကီးစြာဆန္ၿပီး ျဖစ္ခဲ့တာလားဆိုတာ အားလို႔ယားလို႔ ေမးတဲ့ေမးခြန္း မဟုတ္ပါဘူး။
ဒီလို အၿမဲ႐ႈပ္ေထြးနက္႐ိႈင္းတဲ့ အေနအထားမ်ိဳးမွာ ကဗ်ာလည္းနားမလည္ ေခတ္လည္းနားမလည္ သိမႈဖြံ႕ၿဖိဳးမႈနဲ႔ အႏုပညာရပ္မ်ား သီးျခားဖြံ႕ၿဖိဳးျဖစ္ထြန္းမႈလည္း နားမလည္။ တစ္ခါကကဗ်ာတစ္ပုဒ္မွာ စက္ဘီးဘီးေပါက္သံၾကားလို႔ ဘုံဆိုင္ထဲကေသရည္မူးရင္း အလန္႔တၾကားအ႐ူးအမူးနဲ႔ ေတာ္လွန္ေရး ထေအာ္တဲ့ အုတ္နီခဲေခတ္လည္း မဟုတ္ေတာ့ပါဘူးေလ။ ကဗ်ာကို ထိမ္းသိမ္းဖို႔ တည့္မတ္ဖို႔ (လက္တစ္လုံးျခား) ကယ္တင္ရမယ့္ေခတ္လည္း မဟုတ္ေတာ့ပါဘူးေလ။
” ေခတ္”ဆိုတာ လူတိုင္းအတြက္ တူညီတာမ်ိဳးမဟုတ္ပါဘူး။ ‘ကဗ်ာ’ ဆိုတာကို ပစၥည္းမဲ့လမ္းစဥ္နဲ႔သြားလို႔မရသလို ‘ျမန္မာမႈ’ အမ်ိဳးသားေရး ထိန္းသိမ္းေရးလမ္းစဥ္နဲ႔လည္း သြားလို႔မရပါဘူး။ ဒါေတြ ၾကဳံခဲ့ၿပီးၿပီေလ။
‘ကဗ်ာ’ ကို ‘ကဗ်ာ’လမ္းစဥ္အတိုင္းပဲ သြားရတာျဖစ္တယ္။ ႏိုင္ငံတကာ/ ‘တိုင္းျခား’ကို ႐ြံမုန္း႐ြံေၾကာက္ရင္းက ႐ြံ’႐ွာ’တတ္သူေတြကိုလည္း ၂၀ရာစုျမန္မာကဗ်ာသမိုင္းကို ‘ကဗ်ာ’ ဘက္က ျပန္ေလ့လာၾကည့္ေစခ်င္ပါတယ္။
ေခတ္နဲ႔မဆိုင္ဘူး မေျပာဘူး။ ေခတ္နဲ႔ပဲဆိုင္တယ္လို႔လည္း မေျပာဘူး။
အေျခခံအေဆာက္အအုံနဲ႔ အေပၚထပ္အေဆာက္အအုံဟာ တိုက္႐ိုက္ဆက္သြယ္မႈ အ႐ိုင္းျပဌာန္း(ခံ)မႈ မ႐ွိဘူးလို႔လည္း ဖရိဒရစ္က္ အိန္းငဲလ္စ္ ေျပာခဲ့ဖူးပါတယ္။
ကဗ်ာရဲ႕ ‘ကဗ်ာ’ကို ႀကိဳးစားနားလည္ၾကစို႔ရဲ႕။
စဥ္းစားမိတာ ေျပာပါတယ္။
ကဗ်ာအေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။
ဇယလ
၁၇ ဇန္ ကိုဗစ္၂၁