နာမ္စားမ်ားႏွင့္ ‘ကစား’သူ။
သူမ်ားေတာ့မသိဘူး၊က်ေနာ့္အတြက္ေတာ့ ကဗ်ာတစ္ပုဒ္ဖတ္တယ္ဆိုတာ ဘာသာစကားနဲ႔ျပဳလုပ္ထားတဲ့ စာသားေလာကထဲဝင္ရျခင္းပါပဲ။ကဗ်ာမွမဟုတ္ပါဘူး၊ ‘ေျပာရဦးမယ္ သိလား’ နဲ႔အစခ်ီတဲ့ ျဖစ္ေၾကာင္းတစ္ခုျပန္ေျပာျပတာကိုနားေထာင္ရတာလည္း စာသားေလာကတစ္ခုပါပဲ။ကြာတာက ရည္႐ြယ္ခ်က္ နဲ႔ ဖြဲ႕စည္းတည္ေဆာက္ျပဳလပ္ပုံ။သတင္းေပးဖို႔နဲ႔ ဖန္တီးမႈရသ ေပးဖို႔။ေလာကီသ႐ုပ္မွန္ယုတၱိအသြားနဲ႔ ေလာကီသ႐ုပ္မွန္ယုတၱိကိုလြန္ဆန္ဖို႔မ်ားတဲ့အသြား။ေယဘူယေျပာရရင္ေတာ့ ‘စကားေျပ’ အသြားနဲ႔ ‘ကဗ်ာ’ အသြားေပါ့။
ကဗ်ာပုဒ္ထဲဝင္ေရာက္ရင္လည္း ရပ္တည္ရာတစ္ခုခုကိုရွာရပါတယ္။frame ေဘာင္တစ္ခုခုေပါ့။ၿပီးေတာ့ ကဗ်ာထဲေျပာေနတဲ့သူ။မ်ားေသာအားျဖင့္ အစဥ္လာကဗ်ာေတြဟာ ေရးသူရဲ႕ေတြ႕ႀကဳံခံစားမႈကို ေရးသူကိုယ္တိုင္ရႈေထာင့္ကေရးတာျဖစ္ၿပီး ဖတ္သူဟာ ထိုေရးသူ(ဝါ)ေျပာသူရႈေထာင့္ထဲဝင္ၿပီးတစ္လိုင္းၿပီးတစ္လိုင္း အဓိပၸါယ္ျပဳ အနက္ေဖာ္စုစည္းသြားၿပီးေနာက္ဆုံးလိုင္းအထိမ်ဥ္းေျဖာင့္ဖတ္သြားရတာျဖစ္ပါတယ္။အဲဒီအတြက္ ေခါင္းစဥ္ဟာလည္း ေဘာင္တည္ေဆာက္ဖို႔အခ်က္ျပေနတာလည္းျဖစ္ပါတယ္။အစဥ္အလာကဗ်ာေပါ့။
ေအာင္ခင္ျမင့္ရဲ႕ ဆြန္းနက္မ်ား ၃ပုဒ္ဖတ္ၿပီးသြားတာနဲ႔ က်ေနာ့္သိမႈမွာအခ်က္ေပးေခါင္းေလာင္းေတြျမည္ေနၿပီ။ေခါင္းစဥ္ကိုယုံၾကည္အားကိုးၿပီးေဘာင္တစ္ခုသတ္မွတ္ဖတ္ရႈမရဘူးဆိုတာ။
ျပႆနာက ‘သို႔’ နဲ႔ ‘အတြက္’။ ‘…သို႔ ဆြန္နက္’ နဲ႔ ‘…အတြက္ ဆြန္းနက္’။ တစ္ေယာက္ေယာက္/တစ္ခုခု ကို ရည္ၫႊန္းတာ။ အဲဒီ တစ္ေယာက္ေယာက္/တစ္ခုခု ‘အေၾကာင္း’ မဟုတ္ဘူး။ အဂၤလိပ္ဆိုရင္ေတာ့ ‘to’ နဲ႔ ‘for’ ဟာ refer လုပ္ေနတာ။ၫႊန္းေနတာ။ about တစ္ေယာက္ေယာက္/တစ္ခုခုမဟုတ္ဘူး။ about a/the subject မဟုတ္ဘူး။ဒါမွမဟုတ္ တိတိက်က်မဟုတ္ဘူး။ X သို႔/အတြက္ ဆြန္းနက္ ဆိုေတာ့ X ထံရည္စူးေရးတဲ့ ဆြန္းနက္ ဆိုတဲ့ ကဗ်ာအမ်ိဳးအစားတစ္ခု။ X ေရ၊ ဒီဆြန္းနက္ေလးဖတ္ၾကည့္ပါဦး။မင္းအတြက္ဆိုေပမယ့္ မင္းအေၾကာင္းသက္သက္ႀကီးမဟုတ္သလို မင္းအေၾကာင္းဟာ အစိပ္အပိုင္းရဲ႕အစအနတစ္ခုပဲျဖစ္ရင္ျဖစ္ေနမယ္ လို႔ ေျပာလိုက္သလိုမ်ိဳး။ ေခါင္းစဥ္ထဲက X ဟာ တစ္ပုဒ္လုံးမွာ X လို႔တပ္ၿပီးပါတာ ၂ေၾကာင္းေလာက္ပဲေပါ့။
ဆိုလိုတာက ေခါင္းစဥ္ထဲက X ကိုအားကိုးလို႔မရဘူးေပါ့။ယုံၾကည္လို႔မရဘူးေပါ့။ဘာအေၾကာင္းေရးတာဆိုတဲ့အစဥ္အလာကဗ်ာမဟုတ္ဘူးေပါ့။ဖတ္ရ’ခက္’ၿပီေပါ့။ဖတ္ျခင္းအလုပ္ကိုလုပ္ရေတာ့မယ္ေပါ့။
ေခါင္းစဥ္အားကိုးမရပါဘူးဆိုေနမွ နာမ္စားေတြလည္းၾကည့္လိုက္ပါဦး။ စုစုေပါင္း ၅၄ ပုဒ္မွာ ——-
‘ငါတို႔’ က ၂၅ပုဒ္
‘ငါ’ က ၁၆ပုဒ္
‘သင္’ က ၁၆ပုဒ္
‘မင္း’ က ၁၂ပုဒ္
‘ကိုယ္’/ကိုယ့္’ က ၁၀ပုဒ္
‘ကိုယ္တို႔’ က ၅ပုဒ္
‘ကြၽန္ေတာ္တို႔’ က ၂ပုဒ္
‘ကြၽန္ေတာ္’ က ၁ပုဒ္
‘အသင္’ က ၁ပုဒ္
‘ခဗ်ၤား’ က ၁ပုဒ္။
ၿပီး၊ အမ်ားနဲ႔ ေယဘူယ်ေျပာတဲ့ ‘ဘယ္သူ’ က ၁၀ပုဒ္။
အဓိကေျပာေနသူဟာ တစ္ကိုယ္ရည္ပုဂၢလိက ‘ငါ’ ထက္ ‘ငါ’အပါအဝင္ ‘ငါတို႔’ ျဖစ္ပါတယ္။ဒီ ‘ငါတို႔’ ဟာဘယ္သူေတြလဲေပါ့။ ဆက္စပ္ဝန္းက်င္ context ၾကည့္ရွာစရာလည္းမရွိတဲ့ ‘ငါတို႔’ ေတြ။ ဘယ္သူမွန္းမသိရတဲ့ ‘ငါတို႔’ ေပါ့။ၾကည့္ပါေလ —-
– ငါတို႔ မျမင္ရတဲ့ ေခြးသန္းကေလးေတြပဲ ေသလိုက္ ျပန္ေမြးလိုက္
– ဒီဘက္ႏွစ္ေတြမွာ ငါတို႔လည္း အျဖစ္အပ်က္ေတြေနာက္ မလိုက္ႏိုင္ေတာ့ဘူး
– ငါတို႔ၿငိမ္သက္လို႔ မ်က္ေမွာင္ၾကဳတ္ၿပီး ဆုေတာင္းလို႔
– ငါတို႔လည္း အၿမီးတႏွန္႔ႏွန္႔နဲ႔ ေျခႀကိဳေျခၾကားေတြထဲ လိုက္ရွာတာပါပဲ
– ငါတို႔ဟာ ရင္ျပင္ေတြဆီ ထြက္လာတဲ့အခါ
– ၿပီးေတာ့ ငါတို႔လွ်ာေတြ ထ္ိမ္းသိမ္းခံရ ခုတင္တစ္လုံးေပၚမွာ
– ညေနေရာက္ေတာ့ ငါတို႔အားလုံး မႈိေတာက္ၾကတယ္
စသည္ျဖင့္။
ဒီ ‘ငါတို႔’ ဟာေက်ာင္းသားေတြလား။ အေပါင္းအေဖာ္အေပါင္းအသင္းေတြလား။ အမ်ားျပည္သူလား။ ‘ငါ’ က ေျပာေနတဲ့သူ ‘မင္း’ နဲ႔ႏွစ္ေယာက္ေပါင္းလား။ ေရးသူနဲ႔ဖတ္သူလား။ဂ်ာမန္လို ေဒၚပလ္ဂဲငါ doppelganger ေရးသူ/ေျပာေနသူနဲ႔အတူ ေရးသူ/ေျပာေနသူရဲ႕ ကိုယ္ပြားအရိပ္လား။ ‘မႏူဟာအတြက္ ဆြန္းနက္တစ္ပုဒ္’ ရဲ႕အဖြင့္လိုင္းမွာ
‘တစ္ေယာက္တည္း သင္ ဘယ္ႏွကိုယ္ ခြဲႏိုင္သလဲ’ လို႔ ပါရွိပါတယ္။
အခ်ိဳ႕အပုဒ္ေတြမွာဆို ‘ငါတို႔’ ေရာ ‘ကိုယ္တို႔’ ေရာ ‘ငါ’ေရာ ‘သင္’/’မင္း’ ေရာပါရွိၾကပါတယ္။ ဥပမာ၊ ‘နံနက္ခင္းရဲ႕ဆြန္းနက္’ မွာ
‘ ႐ိုး႐ိုးမွန္ေတြမွာေတာ့ ငါတို႔ အရိပ္ေတြ မစြဲတာ ၾကာလွေပါ့ (ေဒါ့ပလ္ဂဲငါ ကိုေျပာေနသလား)
မွန္ေရွ႕ရပ္ရင္ မဂၤလာပါ ငါ နဲ႔ ခြၽတ္စြတ္တူတဲ့ စစ္ရႈံးဘုရင္ႀကီးေရ
စသျဖင့္ မွန္က သင့္႐ုပ္သြင္ကို ေၾကညာေပးလိမ့္မယ္’
‘အခ်စ္ဆြန္းနက္’ မွာ
‘တံခါးလာေခါက္ေတာ့ ကိုယ္တို႔ ခ်စ္လက္စႀကီးေလ မွတ္မိလား
ေနာက္ေတာ့ ငါတို႔ ယုံၾကည္မႈေတြ တစ္ႀကိမ္ ထပ္ေျပာင္းခံရတယ္
ေဆးအၫႊန္းေတြဆို ငါ ေသေသခ်ာခ်ာ ဖတ္တယ္’
နာမ္စားအေ႐ႊ႕/အေ႐ြ႕ pronoun shift ေတြေပါ့ေလ။
အက်ိဳးဆက္ကေတာ့ ေဘာင္အေ႐ႊ႕/အေ႐ြ႕။ ေဘာင္တစ္ခုခ်ၿပီးအဲဒီေဘာင္ထဲ တသမတ္တည္းေတာက္ေလွ်ာက္ဖတ္သြားလို႔မရတာ။ frame shifting ေၾကာင့္ ရႈေထာင့္ perspective shift ပါလိုက္လုပ္ရ/ျဖစ္ရတာ။disjunctive ယုတၱိခ်ိတ္ဆက္ျပတ္ခုန္ကူးမႈေတြျဖစ္ရ/လုပ္ရတာ။
ကဗ်ာတစ္ပုဒ္တည္းမွာပဲ နာမ္စားအမ်ိဳးမ်ိဳးသုံးတာဟာ က်ေနာ္သိသေလာက္ ပို႔စ္ေမာ္ဒန္လစ္ရစ္က္ postmodern lyric ကဗ်ာအမ်ိဳးအစားမွာ ေတြ႕ရတတ္ပါတယ္။ သမ႐ိုးက်လစ္ရစ္က္ကဗ်ာရဲ႕ ေျပာသူ ‘ငါ’ ကိုအခိုင္အမာႀကီးတည္ေဆက္ထားၿပီး အဲဒီ ‘ငါ’ ကေန ေရးသူဟာ ဆိုလိုခ်င္တာေတြထုတ္လႊင့္ေနတဲ့ လစ္ရစ္က္’ငါ’ အယူအဆကိုေခ်ဖ်က္ဖို႔ နာမ္စားအမ်ိဳးသုံးလိုက္တာျဖစ္ပါတယ္။ ‘နာမ္စားေတြနဲ႔အက္ရွဘရီ’ မွာပါရွိဘူးပါတယ္။ဘယ္သူဘယ္ဝါဆိုတာဖမ္းဆုတ္ကိုင္ လို႔မရေေအာင္ allusive ျဖစ္တာရယ္၊ တိတိပပဆုပ္ကိုင္သတ္မွတ္ေျပာဆိုလို႔မရတဲ့ indeterminacy ျဖစ္တာရယ္၊အနက္ခြ ambiguity ျဖစ္တာရယ္၊ Subject နဲ႔ Object လွည့္ကစားလိုက္တာရယ္တို႔နဲ႔မ်ားသက္ဆိုင္ေနမလားေပါ့။ အဲသလိုဆို ေျပာႏိုင္တာက ေအာင္ခင္ျမင့္ရဲ႕ ‘ဆြန္းနက္မ်ား’ ဟာ ပို႔စ္ေမာ္ဒန္-ကြန္တမ္ပရီကဗ်ာအမ်ိဳးအစားဝင္ျဖစ္တယ္ဆိုတာပါပဲ။
ဇယလ
၂၁ ၾသဂုတ္ ကိုဗစ္၂၀