Ashberian poetics တဲ့။ အက္ရွဘရီဟန္ ကဗ်ာေဗဒ။ ကဗ်ာဆရာရဲ႕ပကတိအရွိတရားေပၚအျမင္ဟာသူ႔ကဗ်ာေဗဒေပၚသက္ေရာက္တာေတြ႕ရပါတယ္။ အက္ရွဘရီအလိုအရကာလ-ေဒသအခိုက္အတန္႔တစ္ခုဟာဘက္တစ္ခုမက၊ရႈေထာင့္တစ္ခုမက၊ဒိုင္မင္းရွင္းတစ္ခုမကရွိတယ္။ဒါဟာလည္းအေမရိကန္ပရက္(ဂ)မာဝါဒ (American pragmatism) ေတြးေခၚရွင္ ဝီလ်မ္ ေဂ်းမ္စ္ William James ရဲ႕ သေဘာတရားပါပဲ။
ပကတိအရွိတရားဟာတကယ္ေတာ့ျဖစ္-ပ်က္အစဥ္အတန္းႀကီးပဲျဖစ္ၿပီးကာလ-ေဒသအခိုက္အတန္႔တိုင္းဟာႏွိုင္းရသေဘာေတြပဲျဖစ္ပါတယ္။ပကတိသေဘာမဟုတ္ပါဘူး။အဲဒါေၾကာင့္လည္းပဲကာလ-ေဒသအခိုက္အတန္႔တစ္ခုကိုဓာတ္ပံုရိုက္သလိုပံုတူကူးလို႔မရဘူး။အစဥ္အလာလက္ခံတဲ့အဆင့္ဆင့္ဇာတ္လမ္းသေဘာလည္းမဟုတ္ဘူး။အျပတ္အေတာက္ေတြနဲ႔ဟိုကျပန္စ၊ဒီကျပန္ဆက္ေတြ။fragments ေတြေပါ့။ အဆက္အစပ္မရွိတဲ့ ဒစၥဂ်န္႔က္တစ္ဗ္ disjunctive fragments ေတြကိုပဲခ်ိတ္ဆက္ၿပီး ေကာ္လာ့ဂ်္ collageလုပ္ရတာဟာကဗ်ာတင္မဟုတ္ဘူး။ေန႔စဥ္တကယ့္ဘဝရဲ႕အခ်ိန္တိုင္းစိတ္ရဲ႕ collage ျပဳလုပ္ျခင္းေတြ။ဒါေပမယ့္ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းရဲ႕သတ္မွတ္ပံုသြင္းေဘာင္အတြင္း။ အဲဒီေဘာင္ကိုလႈပ္ခတ္ရတာ၊ႏွဲ႔ရတာ၊ဖ်က္ရတာဟာကဗ်ာရဲ႕အလုပ္အမ်ိဳးမ်ိဳးထဲကအလုပ္တစ္ခုေပါ့။ အက္ရွဘရီအျမဲေျပာတာကလည္းသူ႔ကဗ်ာေတြဟာသူ႔အေတြ႕အၾကံဳတစ္ခုခုထက္ ‘အေတြ႕အၾကံဳကိုေတြ႕ၾကံဳရျခင္းအေတြ႕အၾကံဳ’ ကိုေရးဖြဲ႕တာပဲျဖစ္ပါတယ္တဲ့။
ဒီေလာက္ေတာင္အတြင္းက်တဲ့၊အဈၨတၱကိစၥျဖစ္တဲ့၊တသီးပုဂၢလရဲ႕ပုဂၢလဓိဌာန္ျဖစ္လြန္းတာကိုမွအေၾကာင္းအရာအျဖစ္ေရြးေရးတာလည္းအက္ရွဘရီပါပဲ။ သူကိုယ္တိုင္ေျပာသလိုပါပဲ၊သူ႔ကဗ်ာေတြမွာဘာအေၾကာင္းအရာမွမရွိဘူးတဲ့။ရွိမယ့္ရွိသူ႔ေရးဖြဲ႕ျခင္းနဲ႔ေရးဖြဲ႕ရာသာျဖစ္တယ္တဲ့။ဒါဟာ Ab Ex ကလာတာလည္းျဖစ္ၿပီးဒီစကားကိုလည္း UKMY ဆီကခဏခဏၾကားခဲ့ဘူးတယ္။
အက္ရွဘရီရဲ႕ကဗ်ာေတြမွာဆင္ျခင္ယုတၱိအရျဖစ္ျဖစ္၊ေၾကာင္းက်ိဳးဆက္ႏြယ္မႈျဖစ္ျဖစ္မေတြ႕ရတဲ့အတြက္သူ႔ကဗ်ာပုဒ္ေတြကို မ်ဥ္းေျဖာင့္ယုတၱိအသြားဆန္႔က်င္တဲ့ non-linearကဗ်ာလို႔ေျပာလို႔ရပါတယ္။ အပိတ္မရွိတဲ့ open-endedျဖစ္ျခင္းဟာလည္းလကၡဏာတစ္ရပ္ေပါ့။ မ်ဥ္းေျဖာင့္အသြားကဗ်ာနဲ႔ပဲရင္းႏွီးတဲ့ဒီအရပ္မွာေတာ့ရွိရင္းစြဲပကတိ အရွိတရားဆိုင္ရာအျမင္နဲ႔ပဲသိမႈတည္ေဆာက္ထားေတာ့အက္ရွဘရီကိုႀကိဳက္ဖို႔ေရာနားလည္ဖို႔ပါခက္မယ္။ကိုေခ်ာေျပာခဲ့ဘူးသလို EQ အျပင္ IQ လည္းျမင့္ဖို႔လိုေသးတယ္ဆိုတာေတြလည္းရွိရင္ရွိမွာေပါ့ေလ။
စဥ္းစားမိတာေျပာပါတယ္။
ကဗ်ာအေၾကာင္းေျပာပါတယ္။
အရိပ္လိုေနာက္ကတေကာက္ေကာက္
လိုက္ခံခဲ့ရတဲ့အလင္းဟာ
အရိပ္က်ခဲ့တဲ့အလင္းဟာ
မိမိတို႔ဘဝေတြအျဖစ္
မိမိတို႔ျမင္လိုက္ၾကတဲ့ဟာျဖစ္တယ္၊
အခ်စ္ဟာစစ္ေဆးခ်င္သေလာက္
စစ္ေဆးလို႔ရတဲ့မိမိတို႔အေၾကာင္းေတြ၊
ၿပီး ကာလတစ္ခုအထိသိမ္းဆည္းလိုက္ၿပီးသကာလ
တစ္ခုလံုးကိုျပန္စိစစ္ဖို႔အခ်ိန္ေရာက္လာတဲ့အထိ၊
ၿပီး မိမိတို႔တစ္ေယာက္နဲ႔တစ္ေယာက္မ်က္ႏွာမူလိုက္ၾကတဲ့အထိ။
မိမိတို႔သိျမင္ႏိုင္သမၽွဟာ
မိမိတို႔ရဲ႕ေရာက္ရွိလာခဲ့ၾကပံုပဲ။
ၿပီး၊ယင္းဟာမိမိတို႔ေရွ႕
ရွို႔တို႔ရွန္႔တန္႔ရွက္အမ္းအမ္းနဲ႔
ေျပာစရာေတြအမ်ားႀကီးအခုပဲရွိေနတာ၊
တကယ္အခုပဲေျပာစရာေတြအမ်ားႀကီးရွိေနတာ။
(မိမိတို႔သိထားၾကတဲ့အတိုင္း As We Know မွ)